The Old Lower Parts of the Bear Cave
Czyli części jaskini poza trasa turystyczną. To jaskinia bardzo różna. Od ciasnych i błotnistych korytarzyków po korytarze, zawaliska, zaciski i sporych rozmiarów sale jaskiniowe wypełnione piękną szatą naciekową.
Jaskinia Niedźwiedzia
poza trasą turystyczną
To jaskinia bardzo różna. Od ciasnych i błotnistych korytarzyków po korytarze, zawaliska, zaciski i sporych rozmiarów sale jaskiniowe wypełnione piękną szatą naciekową. Wszystko zaczyna się od Wielkiej Szczeliny, która łączy poziom „turystyczny” z piętrami dolnymi. Za sprawą Trasy Ekstremalnej bez specjalnych zezwoleń osoby, które chcą przeżyć fajna przygodę mogą zejść w Stare Dolne Partie.
To system ciasnych korytarzy, blokowisk skalnych i niewielkich salek. W dużej mierze części te są wypełnione młodymi osadami jaskiniowymi, bez kości zwierząt. Do najciekawszych miejsc należą: Salka Żyrafy z ładnymi pokrywami mleka wapiennego i niezwykle uformowanym przez wodę stropem, Salka Blokowa wypełniona dużymi blokami skalnymi oraz Salka z Wodospadem. Rzeczywiście szumi tam potok, ale „wodospadu” trzeba trochę poszukać…. , bo ma ok. 30 cm wysokości. Jego woda przepływa dalej w tzw. Korytarze Błotne.
Nowe Dolne Partie
Nowe Dolne Partie to część tylko dla speleologów. Te ciągi zostały odkryte w styczniu 1972 roku. Dokonała tego grupa miejscowych grotołazów w składzie: Zdzisław Dumański, Krzysztof Łukaszewicz, Jerzy Panek i Jerzy Bieroński.
Ponad 40 lat od odkrycia są one w dalszym ciągu przedmiotem badań i eksploracji, jak również ścisłej ochrony. Jest to rozległy system korytarzy i sal z efektowną szatą naciekową. Nie brakuje też miejsc ciasnych i trudnych do pokonania, stąd wstęp w Nowe Dolne Partie mają tylko speleolodzy na podstawie stosownych zezwoleń. Najbardziej znanymi miejscami, będącymi symbolem i znakiem rozpoznawczym Nowych Dolnych Pięter są: Sala Szampańska, Korytarz Diamentowy z bardzo bogatą szatą naciekową. Do mniej znanych i trudniej dostępnych części zaliczamy Partie Błotne z Meandrem, Korytarz Rafy Koralowej czy Korytarz Kalcytowego Potoku.
Zaciskowe korytarzyki
Do Nowych Dolnych Partii Jaskini Niedźwiedziej, schodzi się przez ciasne, zaciskowe korytarzyki. Za zaciskiem i obłoconym kilkunastometrowym progiem znajduje się Salka z Okienkiem. Nad tą Salką rozciąga się system szczelin i korytarzyków stających dęba, jak korkociągi. Dalsza część drogi to poziomy korytarzyk o trójkątnym przekroju i dnie wyścielonym śliskim błotem. Jedzie się w nim na brzuchu aż do miejsca, gdzie przybiera on kształt dość ciasnej pionowej szczeliny. Dno obniża się i wypełnia rzadkim błotem, na którym zalega woda. Ten fragment drogi można przebyć górą, śliską błotną zapieraczką, trawersując w poprzek tak zwanej Ściany Płaczu albo zdecydować się na pięciometrowe czołganie w niskiej rurze wypełnionej błotem o konsystencji śmietany i temperaturze około 6 stopni. Jeszcze kilkanaście metrów niskiego korytarzyka i nagle widać ogromny, jak na warunki sudeckie, korytarz. Jego dno zawalone jest blokami wapiennymi, a w stropie znajduje się komin, do końca którego nie sięga światło mocnej latarki. Po kilkunastu metrach zaczyna się Sala Szampańska, jedna z większych w „starej” Jaskini Niedźwiedziej.
Sala Szampańska
Prawą stronę Sali Szampańskiej pokrywa gruba i bardzo urozmaicona polewa naciekowa, spływająca ze ścian z wysokości kilkudziesięciu metrów i sięgająca skalnych bloków dna. Tworzy ona kaskady z draperiami i stalaktytami, a od dołu obramowana jest misami martwicowymi wypełnionymi wodą.
Po pokonaniu szczelinami blokowiska oraz kilkunastu metrów wąskiego korytarza z ostrymi zębami i żebrami dochodzimy do dość obszernego zawaliskowego korytarza, prowadzącego do Ronda – niewielkiej zagłębionej salki wypełnionej naciekami. Od niej promieniście rozchodzi się kilka korytarzy. Dno Ronda zalegają bloki skalne i polewy naciekowe, między którymi, przelewając się przez kilka mis, przepływa podziemny potok. W wodzie Ronda żyje niewielki, biały i ślepy skorupiak – studniczek (Niphargus tatrensis).
Korytarz Kalcytowego Potoku
Od Ronda w górę odchodzi Korytarz Kalcytowego Potoku, dość stromy korytarz o dnie i ścianach pokrytych pokrywami kalcytowymi. Przypomina wyglądem zastygły w biegu górski potok. W prawo, w stosunku do wejścia, znajduje się niewielkie płaskie przejście do Korytarza Diamentowego.
Korytarz ten, rozbudowany na szerokiej, skośnej szczelinie, z lewej strony pokryty jest w całości białymi naciekami kalcytowymi. Spotykamy tu te same formy depozycji wapiennych co w Sali Pałacowej, tyle że wielokrotnie większe. Niektóre draperie mają ponad metr szerokości, duże, głębokie misy wypełnione są zielonkawą wodą, a na ich dnie iskrzą się kalcytowe szczotki. Korytarz Diamentowy zamyka ogromna kolumna naciekowa o średnicy ponad 4 m u podstawy. Prawą jego stroną, w głębokiej szczelinie, płynie potok, przelewający się przez system studzienek, wydając charakterystyczne podzwaniające dudnienie. Partie Korytarza Diamentowego są jednolicie białe. Przedłużeniem Korytarza Diamentowego są dwa równolegle biegnące korytarze zwane Prawym i Lewym Wąsem. Ten na lewo doprowadza do dużego zawaliska, w stropie którego odkryto w 2012 r. przejście do dalszych – wcześniej nieznanych partii Jaskini - Partii Mastodonta… ale to już osobna historia.