Skip to main content

Opis jaskini

Jaskinie fascynowały ludzi od zawsze. Były schronieniem dla naszych przodków oraz dla licznych zwierząt. Są jak mistyczne budowle stworzone bez udziału człowieka i przed nim ukryte. Odkryj najpiękniejszą jaskinię naciekową w Polsce.

Schemat rozmieszczenia
poziomów jaskini w Górze Stroma

Schemat rozmieszczenia poziomów jaskini w Górze Stroma.

Położenie jaskini

Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie jest najdłuższą z jaskiń sudeckich i jedną z najdłuższych i najgłębszych w Polsce. Jest położona w Sudetach Wschodnich w Masywie Śnieżnika w Górze Stroma (1166 m n.p.m.).

Dolina Kleśnicy ze Stromą. W tle widoczny Śnieżnik

Charakterystyka naszej jaskini

Jaskinia jest rozwinięta horyzontalnie na kilku poziomach. Znana długość sal i korytarzy wynosi blisko 5 km, natomiast głębokość to ponad 100 m. Poziom górny zachowany jest szczątkowo. Poziomem środkowym biegnie udostępniona dla turystów trasa turystyczna z niepowtarzalną i dobrze zachowaną szatą naciekową jaskini oraz dużą ilością kości zwierząt epoki lodowcowej.

Wnętrza Jaskini Niedźwiedziej

Zjawiska krasowe, czyli
tworzenie jaskini

Powstanie Jaskini Niedźwiedziej wiąże się ściśle z występowaniem skał węglanowych. W naszym przypadku są to marmury, czyli skały wapienne krystaliczne wieku prekambryjskiego (ok. 600 mln lat). Wchodzą one w skład budowy geologicznej Masywu Śnieżnika. W wyniku działania wody, w marmurach rozwinęły się zjawiska krasowe. których pięknym przykładem jest jaskinia.

Zjawiska krasowe w Jaskini Niedźwiedziej

Kropla drąży skałę...

U stóp Jaskini Niedźwiedziej szumi potok Kleśnica. To właśnie wodom tego potoku zawdzięczamy w dużej mierze wyrzeźbienie Jaskini Niedźwiedziej. Wszystko zaczęło się ok. 28 mln lat temu, kiedy wody powierzchniowe zainicjowały tworzenie podziemnego systemu jaskiniowego, łącząc swoje siły przez system spękań i szczelin istniejących w skale. W ten sposób przez miliony lat tworzyły się korytarze, sale, kominy. Woda nie tylko niszczy górotwór, ale i potrafi pięknie tworzyć, czego efektem jest szata naciekowa jaskini z wielką różnorodnością form i barw.

Dolina Kleśnicy ze Stromą

Nie tylko niedźwiedzie...

Podczas zlodowaceń powstawały w jaskini namuliska bogate w szczątki żyjących wtedy zwierząt. Największe ilości szczątków należą do niedźwiedzia jaskiniowego (Ursus Spelaelus), stąd też jaskinia wzięła swoją nazwę. Znaleziono w niej również kości lwa jaskiniowego, hieny jaskiniowej, wilka, żubra, kuny, nietoperzy (kilka gatunków), bobra, sarny, dzika, lisa i wielu gryzoni. Pochodzenie tych szczątków bywa różne. Są to kości zwierząt zamieszkujących jaskinię, ofiary drapieżników, czy w końcu kości naniesione tu przez wodę.

Eksponat szczątki niedźwiedzia jaskiniowego

Szata naciekowa
Jaskini Niedźwiedziej

Z pośród innych jaskiń w naszym kraju, Jaskinię Niedźwiedzią wyróżnia różnorodna, bogata i dobrze zachowana szata naciekowa. Nagromadzony w wodzie węglan wapnia odkłada się w jaskini w postaci krystalicznej - kalcytu. Kalcyt cementuje podziemne zawaliska, pokrywa ściany jaskini polewami kalcytowymi. Z czasem jaskinia zostaje przyozdobiona formami kalcytowymi o bardzo różnych kształtach i rozmiarach. Te najbardziej charakterystyczne opisaliśmy poniżej.

Szata naciekowa w Jaskini Niedźwiedzia

To co nas wyróżnia :)

Oprócz wymienionych form naciekowych Jaskinia Niedźwiedzia może poszczycić się wyjątkowo bogatą szatą naciekową dna jaskini. Są to misy martwicowe wypełnione wodą, na ich dnie tworzą się jeżyki kalcytowe, kwiaty kalcytowe krystalizujące na powierzchni wody w misach, formy podobne do rafy koralowej, pól ryżowych czy kalafiorów. Na dnie jaskini dostrzec można również rzadko spotykane perły jaskiniowe - pizoidy. Woda w jaskini ciągle dokonuje dzieła tworzenia, choć dla człowieka są to zmiany niezauważalne. Przyrost kalcytu oceniamy na ok. 1 mm3 na 10 lat. Jedynym świadkiem tych procesów jest zakalcytowany szkielet nietoperza, z roku na rok coraz mniej widoczny pod warstwami kalcytu.

Dno jaskini w Jaskini Niedźwiedzia

Formy naciekowe
w Jaskini Niedźwiedziej

Makarony

Makarony

Zwane też rurkami naciekowymi. Z kropli zwisających ze skały wytrąca się osad węglanu wapnia, który wraz z upływem czasu nabiera kształtu cienkich rurek. Woda sącząca się wewnątrz wąskim kanalikiem powoduje wzdłużne narastanie nacieku.

Stalaktyty

Stalaktyty

Grawitacyjny naciek jaskiniowy mający zazwyczaj kształt wydłużonego odwróconego stożka (sopla), narastającego od stropu jaskini krasowej ku jej spągowi. Podobnie jak makarony, stalaktyty posiadają w środku kanalik którym spływa woda zwany kanalikiem alimentacyjnym.

Stalagmity

Stalagmity

Przysadzisty naciek jaskiniowy, osiągający często duże rozmiary. Może występować w postaci stożka, słupa, guza itp. Narasta od dna jaskini krasowej ku górze wskutek wytrącania się węglanu wapnia z wody kapiącej ze stropu jaskini lub innego nacieku.

Stalagnaty

Stalagnaty

Naciek jaskiniowy w formie kolumny, słupa, łączący strop jaskini krasowej z jej spągiem. Powstaje on w efekcie równoczesnego rozwoju stalaktytu od stropu i stalagmitu od dna jaskini. Przy odpowiednio długim czasie przyrostu obu form leżących na jednej osi dochodzi do ich połączenia i powstania stalagnatu i z czasem kolumny naciekowej.

Nacieki grzybkowe

Nacieki grzybkowe

Drobne formy nacieków agrawitacyjnych, których kierunek wzrostu jest zawsze prostopadły do podłoża, bez względu na jego nachylenie. Ich długość rzadko przekracza 20 mm. Powstają z kalcytu wytrącającego się z wody, która podsiąka kapilarnie przez drobne szczelinki podłoża, lub z rozpryskujących się kropli.

Heliktyty

Heliktyty

Nieregularne, ekscentryczne formy naciekowe powstające często w wyniku zwężenia lub zaczopowania kanalika zasilającego naciek. Te krystaliczne, zazwyczaj nieregularne, krzaczaste wyrostki rosnące w dowolnych kierunkach powstają zwykle na ścianach i stropach, a także na stalaktytach i polewach.

Polewy

Polewy

Formy naciekowe w postaci grubych pokryw kalcytowych na ścianach i dnie, zbudowane z drobnokrystalicznego węglanu wapnia. W zależności od domieszek mogą przyjmować różne barwy.

Żebra i nacieki  kaskadowe

Żebra i nacieki kaskadowe

Różnorodne formy zdobiące ściany oraz nachylony strop jaskini. Mogą zajmować duże powierzchnie, są charakterystycznie użebrowane w zależności od struktury skały, na której powierzchni powstają.

Nacieki wełniste

Nacieki wełniste

Powstają z mleka wapiennego, czyli uwodnionego węglanu wapnia o postaci gęstej wodnej zawiesiny mikrokrystalicznego osadu z różnymi domieszkami. Tworzą się na ścianie i stropie jaskini, często w kominach jaskiniowych. Swoją fakturą przypominają wełnę.

Draperie i zasłony

Draperie i zasłony

Ich powstawanie warunkuje powolny spływ kropli wody po ścianie lub stropie o odpowiednim nachyleniu. Mają ciekawe kształty przypominające zasłony lub tkaniny. Przenika przez nie światło jak przez materiał.

Pola ryżowe

Pola ryżowe

Formy naciekowe powstające na dnie jaskini. Mogą być płaskie lub ułożone kaskadowo. Ich nazwa związana jest z podobieństwem do pól ryżowych widzianych z góry.

Misy martwicowe

Misy martwicowe

Forma naciekowa, tworząca się na dnie jaskini ze skrystalizowanego węglanu wapnia i ma kształt niecki bądź misy. Jest efektem długiego cyklu odparowywania i wypełniania się niewielkich jeziorek jaskiniowych i wytrącania kalcytu na ich dnie i obrzeżach.

Pizoidy – perły  jaskiniowe

Pizoidy – perły jaskiniowe

formy kuliste, które powstają w wyniku koncentrycznego wytrącania się kalcytu wokół ośrodka krystalizacji, którym może być ziarno piasku lub okruch skalny, na dnie stojących lub wolno płynących wód jaskini.

Krystaliczne skupienia  kalcytu

Krystaliczne skupienia kalcytu

Skupienia ładnie wykształconych, często przejrzystych kryształów węglanu wapnia, tworzących na ścianach jaskiń zgrupowania w kształcie szczotek. Powstają także w głębi lub na obrzeżach jeziorek jaskiniowych, w warunkach powolnej i swobodnej krystalizacji.

Kwiaty kalcytowe

Kwiaty kalcytowe

Krystaliczne formy kalcytu powstające w misach martwicowych i jeziorkach. Kalcyt krystalizujący na powierzchni wody przybiera płaski kształt przypominający pływające liście nenufarów.

Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie, jest częścią spółki: Stroński Park Aktywności "Jaskinia Niedźwiedzia" Sp. z o.o. z siedzibą w Stroniu Śląskim, ul. Kościuszki 20a.